De benaming Tweede Wereldoorlog houdt in de eerste plaats al in, dat er een Eerste Wereldoorlog was geweest. De Tweede was daarvan een logisch en onvermijdelijk gevolg.
Oorlog voeren is een andere vorm van diplomatie bedrijven - zoals de Pruisische krijgskundige Von Clausewitz het in 1834 zei. En zoals eens werd aangevuld: de vrede is de voortzetting van de oorlog, met andere middelen. In aansluiting daarop mogen wij vaststellen dat: diplomatie is politiek met andere middelen, en politiek is handeldrijven met andere middelen.
Het is hier al eerder vastgesteld: gaat allemaal om de poen.
De Amerikanen zijn hierin het sterkst. De olieproducenten voeren in dit handeldrijven = oorlogvoeren de boventoon. De Nederlanders zijn, verhoudingsgewijs naar het aantal inwoners, heel goed vertegenwoordigd. Schijnheiligheid is een noodzaak bij het multinational zakendoen, dus bij internationale diplomatie, en zelfs bij oorlogvoeren.
Als de economische oorlogvoering niet meer voldoet, wordt militaire oorlog gevoerd.

De Tweede Wereldoorlog was, behalve een gevolg van de Eerste, en zoals alle (historische) werkelijkheid, ook het gevolg van een voorspel. Dat is al in het onderdeel 'krachts- en machtverhoudingen' aangetoond. Wij willen hier de politieke aspecten nader beschouwen.
De houding van de regeringen van Frankrijk en Engeland, en ook Nederland, hadden de Machtsübernahme in 1933 van Hitler en zijn nazi-partij vergemakkelijkt, zo niet zelfs
bevorderd. Grote 'multinationale' belangen, vroeger duidelijker 'groot-kapitalistische' genoemd, stonden hierbij op het spel, en bleven ook na het uitbreken van de oorlog - en later na het 'uitbreken' van de vrede - bestaan. Deze bestaan ook nu nog.
De wereld was verdeeld in twee kampen: enerzijds het kapitalistische (voornamelijk de USA en de koloniale imperia Engeland, Frankrijk, België en Nederland) en anderzijds het bolsjewistische (de Sovjet-Unie), de laatste meestal als 'communistisch' aangeduid.

Pas sinds een paar jaar is in deze economisch-politieke - maar vergeet niet: ook militaire - wereldverdeling de Sovjet-Unie uitgevallen. Alleen het enorme China, Vietnam en Cuba vertegenwoordigen nog wat men hardnekkig het 'communisme' blijft noemen. In het kapitalistische kamp hebben de USA hun overwicht en arrogantie nog versterkt.
Het is misschien niet overbodig om te weten, waar we het nu eigenlijk over hebben, al klinkt het wat gek. Men springt gewoonlijk slordig om met taal- en woordgebruik.
Het lijkt goed hier even te herinneren, dat van huis uit het communisme een economisch systeem is, waarin iedereen gelijke kansen en rechten op welvaart zou hebben. Het werd door vooral door de Duitse filosoof en econoom Karl Marx in 1848 gepropageerd in zijn Communistisch Manifest. (Het jaar waarin in Nederland de nieuwe Grondwet werd gevestigd.) Hij verklaarde zich in 1867 nader in Das Kapital.
Zo was (en is) van huis uit het nationaal-socialisme een economisch systeem, gegrond op de theorie dat ieder land zich nationaal-sociaal moet kunnen bedruipen. In Nederland uitte zich dat - maar niet als zodanig herkend - in de vooroorlogse jaren in de leuze: 'Koopt Nederlandse waar, dan helpen wij elkaar'. In Frankrijk deden notabene de communisten dat in de zeventiger jaren met de strijdkreet: Produceer Frans, consumeer Frans'.
Hitler kreeg zijn eerste enthousiaste aanhang bij de bevolking niet door zijn politionele maatregelen, maar toen hij met die nationaal-socialistische instelling de werkloosheid oploste. Talloze Nederlandse werklozen vonden zelfs werk in Duitsland.
Dat Hitler van het nationaal-socialisme het Nazisme maakte, bleek de meesten, de al spoedig vervolgde joden inbegrepen, pas toen het te laat was.

Nu wij het over taal- en woordgebruik hadden, kunnen een paar voorbeelden van slordige opvatting van duidelijke taal begrip opbrengen voor de gevolgen daarvan.
Koningin Wilhelmina sprak op 9 september 1933, acht maanden nadat Hitlers in Duitsland aan de macht was gekomen, aan het einde van de manifestatie ter gelegenheid van haar 35-jarig regeringsjubileum in het Amsterdamse stadion de aanwezigen toe. Zij zei: 'Wij willen voortbouwen op de grondslagen, door onze vaderen gelegd, ons bewust van onze roeping tegenover onszelf en in het grote gezin der volkeren. Wij willen putten uit de schatten, ons door een groot voorgeslacht nagelaten (als speciale gedachte aan ons Indië), overtuigd daarin te allen tijde overvloedig te vinden hetgeen wij behoeven om met taaie volharding en zich steeds weer vernieuwende kracht te streven naar de aanpassing' - ja lezer, de aanpassing, maar waaraan? Wrijft u de ogen maar even uit, en u weet het. De aanpassing 'bij de gewijzigde wereldomstandigheden, welke onder Gods zegen ons weer een gelukkige toekomst brengen kan.'
Welke andere gewijzigde wereldomstandigheden - dan de machtsovername door Hitler in Duitsland - zouden nu door Wilhelmina kunnen zijn beoogd?
Ons aller officiële geschiedschrijver L. de Jong distilleert daar 36 jaar later uit: "Impliciet behelsden deze en dergelijke, door haarzelf geformuleerde uitspraken een duidelijke afwijzing van wat maar zweemde naar fascisme, nationaal-socialisme of communisme." (L. de Jong, Deel 2, blz. 40.) Nergens worden deze echter met man en paard genoemd. Want dat zou belediging van een 'bevriend staatshoofd' betekenen. Wanneer men de tekst naar de letter neemt - en waarom zou men dat niet doen - dan betekent het het tegendeel van de latere uitleg van De Jong.
Winston Churchill verklaart in de tweede helft van juli 1940: Set Europe ablaze. Waarom zegt hij niet, wat juister zou lijken: Set germany ablaze ?
Daarvoor is een duidelijke verklaring.
De Britten zagen geen bezwaar in de al een eeuw lang bestaande optie van machtsverdeling: Groot-Brittannië zijn Imperium, en Duitsland de baas op het vasteland van Europa.
Dit is een basisgegeven, waarop veel 'onverklaarbaars' uit de Tweede Wereldoorlog blijkt te kunnen worden teruggebracht.
Een van de meest invloedrijke raadgevers van de Amerikaanse generaal Marshall, generaal Stanley D. Embick, begon samen met zijn schoonzoon, generaal Albert C. Wedemeyer in november 1942 om 'de waarheid te ontdekken' die zich achter de persoonlijkheid en de verouderde welsprekendheid van Churchill verborg. Embick hield staande dat de Engelse politiek van evenwicht van de machten in Europa, sinds een meer dan een eeuw niet veranderd was en dat zij de Duitse nederlaag vertraagde in de hoop dat de slijtage-oorlog en de hongersnood die onder de Russische bevolking zou woeden, het potentieel van dat land tegenover Europa zou verzwakken.
"Kortom, geheel als Stalin, dachten Embick, Wedemeyer en talrijke Amerikanen dat, wat het ook zou moeten kosten aan de Grote Alliantie, Groot-Brittannië allereerst streed voor het behoud van zijn Empire." Aldus de Amerikaanse geheime dienstvorser Anthony Cave Brown in zijn boek A Bodyguard of Lies.
Churchill blijkt dus wel degelijk te hebben bedoeld: niet Set Germany ablaze, maar Set heel Europe ablaze. Dat hij daarnaast ook nog op andere paarden wedde, lijkt begrijpelijk voor een geslepen politicus als hij was. Maar hier wil worden benadrukt, dat Churchill een vergelijk met de Duitsers - welke hij natuurlijk in publieke verklaringen als onmogelijk voorstelde - aanvankelijk niet heeft willen uitsluiten. Het Englandspiel blijkt er, onder andere, een bewijs van te zijn.

Zoals gebruikelijk, wordt ook hier weer benadrukt, dat de geschiedenis dus niet alléén zo was, maar dat het ook zo was.